2002’de bağlı olduğu Anadolu Kültür’le aynı yıl kurulan Diyarbakır Sanat Merkezi (DSM), Diyarbakır’daki kültür sanat ortamının canlanmasına katkıda bulunma, şehirdeki sanatçıların kendi projelerini geliştirebilecekleri ve sunabilecekleri, sanatseverlerin nitelikli kültür sanat etkinliklerine erişebilecekleri bir buluşma mekânı yaratma hedefiyle yola çıktı.
Diyarbakır’ın ilk alışveriş merkezi olan ve Dağkapı’da bulunan Diyar Galeria’nın zemin katında faaliyetlerine başlayan DSM, sergiler, seminerler, performanslar ve film gösterimleriyle gerek Türkiye’nin diğer şehirlerindeki, gerekse farklı ülkelerdeki kültürel birikimin Diyarbakır’la paylaşılmasına alan açtı. DSM aynı zamanda, Diyarbakır’da yaşayan izleyicilerin ve üreten sanatçıların birikimlerini farklı kentlerden insanlarla paylaştıkları, birbirlerini duydukları ve canlı tartışmalara alan açan bir buluşma mekânı oldu. 2007’de daha beşinci yılını kutlamadan “Türkiye’nin kültür hayatına en fazla katkıyı sağlayan adresler”den biri olarak gösterilen DSM, disiplinlerarası kültür ve sanat projelerinin gerçekleştirildiği bir atölye işlevi üstlenerek şehrin kültür sanat hayatının önemli bir parçası haline geldi.
Bu süreçte 2004-2008 yılları arasında DSM bünyesinde faaliyetini sürdüren ve çok sayıda özel gösterim ve işbirliği içeren film programlarıyla hem sinema kültürünün hem güncel vizyonun Diyarbakır’daki nabzını tutan Avrupa Sineması kendi içinde önemli bir mekân haline geldi. 2009’dan itibaren Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Mehmed Uzun Kent Kütüphanesi’ne devredilen DSM kütüphanesi ve 2003’ten itibaren değişen aralıklarla DSM ev sahipliğinde bağımsız olarak buluşmayı, üretmeyi ve tartışmayı sürdüren, Diyarbakır Sinema Kulübü ile Kürtçe ve Türkçe Okuma Kulüpleri bir süreklilik içinde önemli bir paylaşım kültürü yarattılar. Kulüplerin yanı sıra büyüyüp bağımsızlaşarak farklı alanlarda farklı kurumsallaşmalara yönelen kolektifler ve sanatçılar, DSM’deki üretime paralel, ancak oradan çıkarak şehre ait genişleyen ve çoğalan bir kültür sanat dinamiğinin taşıyıcısı oldular.
Yaklaşık on yıl düzenli aylık programlarla ilerleyen DSM, 2011’den itibaren daha da derinleştirilmiş, odaklı ve bir kısmı süreklilik sağlamaya yönelik proje ve programlarla yoluna devam etti. Özellikle genç nesiller için kolektif sanatsal üretimi ve farklı disiplinlerde üretenlerin buluşmasını destekleyen film, fotoğraf ve edebiyat programlarına odaklanan DSM, kültürel haklar konusunda sivil toplum kuruluşlarını içeren ve sanatçılar için yeni kanallar açan çeşitli programlar hayata geçirdi. Diyarbakır’ın değişken siyasal ve kültürel iklimi içinde ortaklaştığı sanatçı, kurum ve inisiyatiflerle olan ilişkisinde dayanışma odaklı duruşunu korudu. Sivil toplum ve kültür sanat alanında çalışan yerel ortaklarıyla, Türkiye’de ve uluslararası alanda geliştirdiği kurumsal ve bireysel ortak projelerle çalışmalarını sürdüren DSM, geliştirdiği kültür sanat projeleri ve işbirlikleriyle kuruluş amacına sadık bir biçimde Diyarbakır’ın yerel potansiyelinin hem Türkiye’nin diğer kentleriyle hem de uluslararası mecralarla ilişkilenmesinde bir köprü görevi üstlenmeyi sürdürüyor.
Anadolu Kültür
Anadolu Kültür, kurulduğu 2002 yılından bu yana kültür sanat aracılığıyla yerel bölgesel ve uluslararası işbirlikleri kurmak; kültür sanatın üretimini, izlenmesini, paylaşımını çoğaltmak; dezavantajlı grupların toplumsal hayata dahil olmaları için sanatsal araçlar geliştirmek; kültürel hakları ve çeşitliliği vurgulamak; kültürel miras unsurlarının tanınması, korunması ve geleceğe aktarılması yönünde bir farkındalık yaratmak; bastırılan geçmişi toplumsal hafızaya dahil etmek ve Ermenistan’la diyalog kanallarını açmak üzere pek çok çalışma yürüttü ve yürütüyor. Bu çalışmalar, toplumun değişen ihtiyaçlarına göre zamanla farklılaşsa da kültür ve sanatın, hayal gücünü, merakı ve umudu diri tutan, çoğulcu, demokratik ve özgür bir ülke inşasına katkı sunan işlevine yaslanıyor.
Depo İstanbul
Depo, Anadolu Kültür’ün 2002’den bu yana faaliyet gösteren Diyarbakır merkezi olan DSM ve 2005-2009 yılları arasında faaliyet gösteren Kars Sanat Merkezi’nin ardından üçüncü girişimi olarak hayata geçti. 2009’dan bu yana İstanbul’un kültür sanat hayatında bağımsız, eleştirel seslere açık, esnek ve erişilebilir bir mekâna dair ihtiyacı karşılayan Depo, tarihsel ve güncel sosyal meseleleri ele alan sergilerin yanı sıra gösterimler, paneller, atölye çalışmaları ve konuşmalar düzenliyor ve Red Thread adlı bir e-dergi yayınlıyor. Depo, düzenlediği etkinliklerle, kültür sanat alanında faaliyet gösteren kişilere, akademisyenlere, araştırmacılara ve geniş izleyici kitlesine fikir ve deneyim alışverişinde bulunmak, işbirliği yapmak için bir platform sunmayı hedefliyor.
