Diyarbakır Sanat Merkezi
HATIRLAMAK VE ANLATMAK İÇİN ŞEHRE BAK 2014-2016
Temmuz 2014 - Haziran 2016
Şehirler: Aydın, Balıkesir, Batman, Çanakkale, Diyarbakır, İzmir, Mardin, Muğla, Şırnak, Şanlıurfa

Anadolu Kültür ve Diyarbakır Sanat Merkezi tarafından yürütülen Hatırlamak ve Anlatmak için Şehre BAK, Türkiye’nin farklı şehirlerinden gençleri buluşturan bir ortak kültürel üretim projesi olarak tasarlandı. BAK, programa dahil olan gençleri farklı şehirlerde bir araya getirerek birbirlerini ve yaşadıkları şehirleri tanımalarını ve birlikte çalışarak şehirlerine dair hikâyeleri fotoğraf ve video projeleriyle aktarmalarını amaçlıyor. Birinci dönemi 2012-2014 yıllarında Batman, Çanakkale, Diyarbakır ve İzmir’den 24 katılımcıyla gerçekleştiren BAK, ikinci döneminde coğrafi kapsamını genişleterek çağrısını on şehre yaydı ve bu kez Aydın, Balıkesir, Batman, Çanakkale, Diyarbakır, İzmir, Mardin, Muğla, Şırnak ve Şanlıurfa’dan 20-28 yaş arası, video ve fotoğrafa ilgi duyan gençlere yaptı.

İlk atölye çalışması 9-15 Mart 2015 tarihlerinde İzmir’de, ikinci atölye çalışması ise 23-29 Mayıs 2015 tarihlerinde Diyarbakır’da gerçekleştirildi. Farklı coğrafyalardan gelen 24 genç, Haziran-Eylül 2015 arasında süren yapım dönemi boyunca şehir ve hafıza teması altında ortak projeler ürettiler. Gündelik yaşam, farklı hayatlar ve mekânlar, geçmiş ve hafıza, göç ve kültürel çeşitliliğe dair hikâyeleri Haziran-Eylül 2015 boyunca BAK şehirlerinde kayda alan 5 fotoğraf ve 6 video çalışması Mart-Haziran 2016 tarihleri arasında İstanbul, Diyarbakır ve İzmir’de sergilendi ve farklı etkinlikler kapsamında söyleşiler ve gösterimler gerçekleştirildi. Geniş Açı Proje Ofisi (GAPO) ve docİstanbul – Belgesel Araştırmalar Merkezi işbirliğiyle gerçekleştirilen BAK’ın 2014-2016 dönemi, Charles Stewart Mott Vakfı, Açık Toplum Vakfı ve İsveç Başkonsolosluğu tarafından desteklendi.

BAK 2014-2016 Sergi Kataloğu

İzmir Buluşması
BAK 2014-2016 döneminin ilk atölye buluşması, 9-15 Mart 2015 tarihlerinde İzmir Fransız Kültür Merkezi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi Havagazı Fabrikası’nda, 10 farklı proje şehrinden belirlenen 31 katılımcıyla gerçekleşti. İlk olarak sosyal bilimler danışmanları Zeynep Gönen ve İrem İnceoğlu, gündelik hayat, toplumsal cinsiyet, kentsel dönüşüm, göç, mültecilik gibi konuların yanı sıra beden, mekân, aidiyet, kimlik gibi kavramların şehir ve hafıza ile olan ilişkisinin tartışıldığı kavramsal bir çerçeve sundular. Atölye, GAPO’dan Refik Akyüz ve Serdar Darendeliler tarafından hazırlanan fotoğraf modülü ile devam etti. Fotoğraf tarihinin şehri ele alan en eski örneklerinden, güncel fotoğrafçıların mekânı ve bireyi farklı yönleriyle temsil eden serilerine kadar uzanan geniş bir yelpaze sunan modülün ardından Berke Baş ve Can Candan’ın yürüttüğü video modülü gerçekleşti. Bu bölümde, belgesel sinema tarihinin şehri ele alan önemli örneklerinden parçalar ve Türkiye’de yakın dönemde başarılı olmuş, farklı üsluplara sahip kısa belgeseller izlendikten sonra belgesellerin içerik ve anlatım arasında nasıl bir ilişki kurdukları ve konuya yaklaşımları tartışıldı. Katılımcılar İzmir’de toplumsal, kültürel ve ekonomik olarak birbirinden farklı mahalle ve rotaları ziyaret ettiler, sahada gözlem yaptılar. İzmir Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi Kent Tarihi Araştırma Görevlisi Şahin Sonyıldırım’ın eşliğinde yapılan yürüyüş, eski İzmir’in katmanlı kültürel yapısını ve güncel durumunu Tarihi Asansör ve çevre mahallelerden Konak-Kemeraltı Çarşısı’na uzanan bir yürüyüş ile görme fırsatı sundu. Atölye sonucunda proje fikri geliştiren 29 katılımcı tarafından oluşturulan gruplar, buluşmayı takip eden haftalarda proje önerilerini geliştirmek üzere İzmir’den ayrıldılar. Atölye çalışmasına paralel olarak ayrıca, 14 Mart 2015’te, İzmir Fransız Kültür Merkezi’nde düzenlenen 2. İzmir Hak ve Emek Odaklı Sinema Günleri kapsamında BAK 2012-2014 döneminde üretilen video çalışmalarının herkese açık gösterimi yapıldı.
Diyarbakır Buluşması
BAK 2014-2016’nın ikinci atölye çalışması 23-29 Mayıs 2015 tarihlerinde Diyarbakır’da gerçekleşti. Mart 2015’te proje gruplarının ve konularının belirlendiği İzmir buluşmasının ardından, katılımcılar, fotoğraf ve video projelerinin yapım öncesi son hazırlıklarını tamamlamak üzere Diyarbakır’da bir araya geldi. İlk atölyeden bu yana proje önerilerinin geliştirilmesi için çalışan gruplar, fotoğraf ve video projeleriyle ilgili çekime yönelik çalışmalarla yapım hazırlıklarını tamamladılar. Atölye programında, misafir eğitmenler eşliğinde fotoğraf, video ve multimedya alanlarında kolektif çalışma deneyiminin ve çekime yönelik teknik detayların paylaşıldığı oturumlar yer aldı. Fotoğraf alanında teknik destek eğitimi vermek ve NarPhotos deneyimini paylaşmak üzere fotoğrafçı Serra Akcan, Anahit Hayrapetyan ve Serpil Polat, multimedya ve hikâye anlatıcılığı alanında dünyadan farklı örnekler sunan sanatçı Sevgi Ortaç, video alanında çekime yönelik deneyim paylaşımı için tecrübeli belgesel kameramanı ve görüntü yönetmeni Koray Kesik gençlerle buluştular. Programda, ayrıca, çekim senaryosu, iş akışı ve çekim sürecine yönelik diğer ön hazırlıklar üzerine detaylı oturumlar düzenlendi. Yapım ve yapım sonrası süreçlerin koordinatörlüğünü üstlenen Gökçe İnce, katılımcılarla çekime ve kurguya yönelik bazı ön bilgiler paylaştı ve teknik ekipmanın kullanım biçimleri konusunda bir oturum gerçekleştirdi. İlk buluşmada olduğu gibi Diyarbakır Atölyesi’nde de kentin kültürel yapısının gözlemlenebildiği bir kent gezisi düzenlendi. Şeyhmus Diken’in Diyarbakır tarihi üzerine yaptığı söyleşi ile sona eren bu gezinin yanı sıra, katılımcılar atölye süresince “Sınırlanmış Zaman” Fotoğraf ve Multimedya Sergisi’nin ve Diyarbakır Kent Müzesi’nin açılışına katıldılar. Diyarbakır buluşması sırasında BAK atölyelerine Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası ev sahipliği yaptı.
Sergiler
BAk 2012-2014 dönemi boyunca üretilen fotoğraf ve video projeleri ilk olarak İstanbul’da Depo’da 5 Mart-10 Nisan 2016 tarihleri arasında sergilendi. Ardından Diyarbakır’da Sümerpark Amed Sanat Galerisi’nde 16 Nisan-8 Mayıs 2016 tarihlerinde izleyiciyle buluşan çalışmalar BAK sergileri kapsamında son olarak İzmir’de 27 Mayıs-25 Haziran 2016 tarihlerinde K2 Güncel Sanat Merkezi’nde izlendi.